تحلیل رفتار متقابل یکی ازدرس ها ی روانشناسی و شاخه‌های حوضه روان‌پزشکی مدرن می باشد . که توسط دکتر اریک برن ایجاد شده است . این شاخه از روانشناسی به مطالعه‌ی چگونگی ارتباط برقرار کردن افراد ، رابطه بین فردی ، مهارت های ارتباطی ، خودشناسی و شخصیت شناسی ، توسعه فردی و الگوهای نفسانی می‌پردازد .که تا کنون از این حوضه استقبال زیادی کردند و دکتراریک برن با الهام گرفتن از تئوری‌های عجیب و جالب زندگی پیرامون شخصیت و ترکیب آنها را ترکیب کرد و با مشاهدات شخصی خود سعی بر این کرد که پیرامون تعامل انسان‌هارا و تکنیک تحلیل متقابل را توسعه دهد که باید گفت واقعا نیز در کار خود موفق شد .
تحلیل رفتار متقابل به‌عنوان یک روش درمانی انجام می شود که با پرده برداشتن از لایه‌های پنهانی مشکلات ، وعزت نفسِ ارتباط افراد معتقد است که همه از خودشناسی و شخصیت شناسی و همچنین رشد شخصی برخوردار هستند . تحلیل رفتار متقابل فرد را قادر می سازد که تا خود و افکار و عواطفش را بهتر بشناسد وگویا بتواندخود را توسعه فردی بدهد . با کمک از این تکنیک بسیاری ازمشکلات افراد و کمبودها والودگی های روحی و روابطه بین فردی قابل شناسایی و حل خواهدشد که این پیشرفت بسیارخوبیست .
امروزه همه سنین افراد به این روش گروه درمانی روی می اورند برای مثال والدین برای شناخت بیشتر احساسات و رفتارات کودک خود از این روش استفاده می کنند و یا افرادی که عاشق هستند و در رابطه خود دچار مشکلاتی می شوند و نمی توانند که رفتار فرد متقابل خود را تحلیل کنند از این روش که بسیار ساده نیز است استفاده می کنند در واقع که این تکنیک سبب کاربرد زیادی در زمینه‌های متفاوت مثل ، تعلیم و تربیت ، مدیریت های کسب‌وکار ، روابط عاشقانه و…. مورد استفاده شده است . در این کتاب با کلیاتی از این تکنیک آشنا می شوید .البته باید به این نکته نیز اشاره نمود که تا کنون کتاب های بسیار زیادی در این حوضه تولید شده وبه راحتی در دسترس شما قرار دارد که می توانید آن ها را مطالعه کرده و مشکلات خود را حل کنید .
سوالات رایجی که افراد در رابطه با تحلیل رفتار متقابل از روانشناسان می پرسند؟
1. ایا با انجام دادن این روش گروه درمانی می توانم مشکلات خود را کاملا حل کنم؟
2. چگونه می توانم از طریق بخش بازی به خودشناسی و شخصیت شناسی دست یابیم؟
3. کاربرد تحلیل رفتار متقابل چیست؟
4. اساس نظریه تحلیل رفتار متقابل بر پایه چه چیزی ارائه شده؟
5. چگونه می توان متخصص تحلیل رفتار متقابل دیگران شد؟
6. کاربرد نوازش در این شاخه چیست؟
7. رده سنی انتخاب شده در این دوره؟
8. الگوهای نفسانی خود را چطور رشد دهیم؟
9. چگونه از بازى روانى ديگران اگاه شوم و ياد بگيرم كه چگونه وارد بازي انها نشوم؟
10. چگونه روابط بين فردى خود را بهبود ببخشم؟
11. من اشتباهات يا انتخاب های يك شكل نا موفق با نتيجه هاى بد مشابهى در روابطم دارم ، دليلشان چيست و چگونه برطرفشان كنم؟
12. چگونه بيشتر احساس شادي در زندگى كنم؟
13. چگونه بيشتر احساساتم را بشناسم؟
و . . . . . انبوهی از سوالات دیگر که در این زمینه مطرح می شود، نمی توان در اینجا به تمامی سوالات پرداخت . زیرا که بسیار وقت گیر می شود .در هر صورت شما بدانید این روش درمانی مانند روش های دیگر دارای شاخه های ریز و درشتی است که باید ان ها را فراگیرید وخودتان بازدارنده و سوق دهنده روحتان باشید در این روش درمانی برنده بازنده مشخص نمی شود بلکه تنها باعث می شود که شما شخصیت خود را بهتر از قبل بشناسید .
مباحثی که در این کتاب برایتان عنوان داده می شود:
• حالت های شخصیتی را در چند بخش می توان معرفی کرد؟
• کاربرد تحلیل رفتار متقابل؟
• در اصول فنون و مذاکره این روش چگونه مورد استفاده قرار می گیرد؟
• تاریخچه ی تحلیل رفتار متقابل؟
• چگونگی استفاده این روش در رشد عزت نفس؟
• بازی های غیر منطقی شامل چه مواردی می شود؟
• بازی های روانی شامل چه مواردی می شود؟
• یادگیری تحلیل رفتار متقابل چه چیزی را به ما می آموزد؟
• مهارت های ارتباطی چگونه توسعه می بابد؟
• راه های بهتر شناخت احساسات
• روش هایی که می توان با آنها احساس شادی را به زندگی منتقل کرد
• روش های حل اشتباهات و یا دوری از انتخاب های اشتباه
• معرفی بهترین راه حل ها برای قوی کردن روابط بین فردی
• برقرار کردن ارتباط با دیگران به گونه ای که وارد ارتباطات افراد دیگر نشویم
در کل حالات های شخصیتی را می توان در سه دسته والد ، کودک ، بالغ دسته بندی می شودکه هرکدام تعاریف متفاوتی دارند .که ما در اینجا تعاریف کوتاهی برای هر دسته می نویسیم :
والد:در این قسمت تمامی شخصیت و باورهای و عقاید من همگی با توجه به رفتار والدینم شکل گیری شده و در مواقعی که من در کنترل کردن موضوعات ، قضاوت کردن و . . . . . تشکیل می شود . یا به عبارتی دیگرتمام رخدادهای زندگی فردی من از زمان تولد تا حدود ۵یا ۶ سالگی ، بُعد شخصیتی والد را شکل می دهد . یعنی در واقع این وقایع و رفتارات به‌صورت اطلاعات و بدون هیچ پرسشی در ذهن ان کودک ثبت می‌شود ، خب مسلما والدین یا کسانی که برای فرد در نقش والد بوده‌اند سازنده‌ی اصلی این اطلاعات هستند . مثال های دررابطه با این موضوع شرح می کنیم که بهتر متوجه شوید .
• تو نمی توانی به خانه همسایه بروی
• نباید صدایت را بلند کنی
• از کلمات متشکرم و لطفا استفاده کن
کودک: در این قسمت از شخصیت و عقاید من که با بعد احساسات کار دارد و موجب می شود که رفتارهای دوران کودکی ام و یا بهتر بگویم تصمیمات احساسی و عاطفی ام دوباره انجام گیرد .مثال هایی در رابطه با این موضوع برایتان شرح می کنیم که بهتر متوجه شوید:
• وقتی مادرم گریه می کند من هم گریه ام می گیرد
• وقتی پدرم مرا بغل می کند احساس شادمانی می کنم
• وقتی برادر بزرگ ترم همیشه از من دفاع می کند احساس قدرت می کنم
بالغ:این بعد از وجود شخصیتی ما که با منطق و قوانین مخصوص سر و کار دارد و باعث می شود که در موقعیت های مختلف تصمیمات منطقی و بالغانه یا بهتر بگم تصمیمات درست و عاقلانه بگیریم . حتی گاهی از افراد به”این مکانی – زمانی” هم می گویند
همچنین پایه و اساس نظریه ی تحلیل رفتار متقابل بر اساس چند نظریه ی کلیدی مهم است که توضیحیاتی مختصر در مورد هر یک از ان ها ارائه می کنیم:
1. الگو های نفسانی:اساسی ترین بنیان نظریه ، الگو های نفسانی است که شامل عواطف ها و احساسات و . . . است که به وسیله ان بخشی از شخصیتت ما را شکل گیری می سازد
2. نوازش ها:به بیان دکتر اریک برن ، نوازش ها واحدی به نام شناخته شدن و درک شدن است که همه ما انسان ها در کل طول عمر نیازمند ان هستیم و مانند نیازهای اب و غدا یک چیز ضروری برای بدن است .
3. پیش نویس زندگی:در واقع که پیش نویس زندگی یعنی نقشه ای که از قبل برای زندگی فرد کشیده شده است .دکتر اریک برن می گوید که نقشه زندگی هر فرد را خود فرد در زمان کودکی می نویسد .
4. برداشت های غلط و اشتباه: گاهی افراد در پیش نویس زندگی خود دچار اشتباهاتی می شوند که باعث الودگی روحی ان فرد می شود و همینطور اگاهانه ان را ادامه می دهند .
5. بازی ها: در شناخت افراد و مشخص شدن بازنده و برند ، روابط بین فردی از نوع پیچیده می شود . که اسم دومش روابط دو پهلو ست . نوعی ارتباط بین رابطه و بازی های روانی و باورهای غیر منطقی وجود دارد؛ که نحوی که هر بازی روانی در درون خود یک نوع رابطه ی دیگر به دو پهلو دارد، شاید درک این کلمات برایتان سخت باشد زیرا که ما داریم به صورت خلاصه در اینجا شرح می دهیم و باید گفت بازی ها روابطی ناسالم هستند .
این کتاب برای چه نوع از مخاطبان مورد استفاده می تواند قرار گیرد؟
تحلیل رفتار متقابل رد سنی خاصی ندارد و همه افراد با توجه به نیازی که دارند می توانند که از این گروه درمانی و این روش خوب برای توسعه فردی ، خود شناسی و شخصیت شناسی ، برای برطرف کردن الودگی های روحی ، و در حل کردن مشکلات احساسی و رفتاری و تعلیم و تربیت استفاده کنند .
این کتاب برای چه کسانی مفید است؟
تمامی والدین ، متخصصان ، کسانی که در کار کسب و کار های متفاوت هستند و نیز سایر افرادی که در تلاش هستند تا به حداقل توسعه‌ی فردی خودشان دست یابند می توانند که از این تکنیک و روش استفاده کافی را کنند .
